فلاکت و بی آبی خوزستان / متاثر از بیماری مدیریتی، فقدان داستان توسعه و ویرانی زیر ساختها 

شوشان - محمدرضا چمن نژادیان / فعال فرهنگی و مدنی :
 بحران کم آبی و حتی بی آبی بطور عام در کل دنیای کنونی یک معضل جدی فراگیر و اپیدمی شده می باشد. عوامل مختلفی اقلیمی، منطقه ای و ملی در شدت و ضعف این بحران تاثیر گذار می باشد. برخی از عوامل بحران آب جهان شمول مربوط تغییرات آب و هوای ناشی از دخالت های انسانی و اقلیم کشورها می باشند. دستکاری های انسان در طبیعت، فعل انفعالات صنعتی و توسعه بی رویه شهرها سه واقعیت انکار ناپذیر هستند. که موجبات گسترش صنایع آلاینده آب بر، ایجاد گازهای گلخانه ای، ویرانی جنگل‌ها در اثر قطع درختان و خشکسالی ها را فراهم نموده اند. عوامل سه گانه ی مشترک انسانی، صنعتی و طبیعی با شدت و ضعف نقش بلامنازع در ایجاد بحران دنیا و ایران داشته و دارند. نقش این عوامل سه گانه در مناطق و ممالک دنیا متفاوت می باشند. به عنوان مثال درصد اثربخشی منفی صنایع آلاینده در تغییرات آب و هوایی با تولید فزاینده ی گازهای گلخانه ای مربوط به کشورهای صنعتی وتوسعه بدون ملاحظه ی زیست محیطی مربوط به سراسر دنیا می باشند. خشکسالی های جهان سومی ها را می توان هم متاثر از فرآیندهای معیوب فوق، طبیعت اقلیم ها و استفاده ی بهینه از منابع آبی دانستند و هم در اثر فقدان شایستگان علمی با ادراک مدیریتی و توانمند در راس امور توسعه با توان داستان نویسی دانستند.

تخریب طبیعت، استفاده ی بی رویه از منابع آبی و از بین رفتن جنگل‌ها از عوامل جدی بحران آب و خشکسالی هستند.  بطورکلی عوامل سه گانه و خروجی های ناصواب مدیریتی در دنیا دست به دست هم داده اند. تا بحران کنونی آب را در سراسر جهان و کشورها رقم زده شود. که کشور ما مستثنی از این قاعده ی کلی و حکمرانی ناکارآمد نمی باشد. علاوه بر عوامل و دلایل عام جهانی برخی ویژگی های موثر در کم آبی ها اختصاص به ممالک توسعه نیافته یا کمتر توسعه یافته مانند ایران دارد.

عدم آموزش شهروندان در استفاده ی بهینه ی آب، عدم توسعه با بروز رسانی زیر ساختها و برداشت ناصواب از منابع آبی عمده ویژگی های بحران آب در این کشورها می باشند.  حکمرانی غیر شایسته سالار که ناتوان از درک  داستان توسعه، نیاز نسلها و مدیریت منابع حیاتی می باشد. و عدم توجه به فن سالاری در توسعه زیر ساختی منابع آبی، ویران شدن داشته های بهینه ساز زیر ساختی مصرف آب و عدم بازسازی یا نوسازی  از علل عقب ماندگی و بحران آبی در سطح ملی و خوزستان هستند.  
البته دلایل متفاوت و مشترک دیگری را برای بحرانی شدن و چگونگی مقابله هم می توان نام برد. اما تیتروار بخاطر ضیق وقت و کمی مجال به پاره ای از معضلات ملی و خوزستانی بحران بی آبی بشرح ذیل پرداخته می شود:
۱- خوزستان به واسطه آبریز منابع برفی و آبی زاگرس با رودخانه های متعدد قاعدتاً به تنهایی نباید دچار کمترین تنش آبی باشد.
۲- خوزستان به واسطه مرزهای طولانی آبی اروند،  بهمنشیر و خلیج همیشه فارس پتانسیل بهره برداری آب برای صنعت، کشاورزی و حتی شرب را دارد.
۳- خوزستان در امر تامین آب شرب ملی و استانهای همجوار و حتی با افراط در مصرف صنعتی غیر کارشناسانه سخاوتمندانه عمل کرده تا جایی که دچار بی مهری در حد طمع ورزی قرار گرفته است.
۴- خوزستان در برنامه های راهبردهای ملی توسعه ی آب و کشاورزی همانند سایر منابع نفتی،گازی و صنعتی هیچگاه خودش در اولویت توسعه ی متوازن رفاهی، تولیدی مولد (کالا، ثروت و اشتغال) نبوده است.
۵- خوزستان و توسعه ی زیرساخت‌های آن آینده نگرانه متناسب با نیازها در بحث مدیریت عالی علمی و بهره برداری بهینه از  منابع آبی توسعه نیافته است،.
۶- خوزستان داشته هایش هم در اثر جنگ و مدیریت های فشل پساجنگ فاجعه بار از جنگ ویران تر شده و از نیازهایش فرسنگها عقب مانده است.
۷- خوزستان از زیر ساخت های مدرن قبل از انقلاب، تامین زیر ساختی شبکه های آب و فاضلاب شهرهایش مانند تاسیسات تامین آب ، تصفیه خانه های فاضلاب و پسماندها که به یُمن شرکتهای بزرگ نفتی و‌گازی توسط خارجی ها تعبیه شده بودند. علاوه بر اینکه در اثر گسترش شهرها و افزایش جمعیت بروزرسانی نشده اند، باقی مانده ی مدیریت آب، زیرساخت های آب و فاضلاب  فشل و نابود شدند.
۸- پرتی فاجعه بار آب در شبکه های فرسوده و هدر رفت آب با استفاده ی بی رویه ی آب در مصارف منازل، کارخانه ها و کشاورزی غیر علمی منتج به آمایش سر زمینی باز مزید بر علل بی آبی خوزستان می باشند.
۹- از همه مهم تر و فاجعه بارتر عدم استقرار مدیریت جامع شایسته سالار عالم به منابع، فرصت‌ها و تهدیدات حال و آینده فارغ ارتجاع قومیت، طمع ورزی رانتخواران حاکمیتی مرکز نشین و لابیگران سیاسی قدرت طلب می باشد.

۱۰- مضاف بر پخمه سالاری عدم وجود مدیران دارای داستان توسعه با ثبات از دلایل ضعف در مدیریت منابع و توسعه متوازن خوزستان به ویژه منابع فراوان آب و مصرف آن در استانهای دیگر با استفاده ی سنتی، احساسی توده ای و غیر علمی در سراسر استان می باشد.